Wat de circulaire economie voor mij betekent?
Waar ik een jaar geleden nog echt een ‘groentje’ was met betrekking tot de circulaire economie, is dit vakgebied voor mij in een jaar tijd van passie naar professionele ambitie gegroeid. En wat een bijzondere reis was dit, nu al. In 2020 begon mijn circulaire reis met een stage bij Route Circulair, nadat ik tijdens mijn bachelor de combinatie tussen duurzaamheid en bedrijfskunde op University College in Maastricht had gelegd en een master International Business had voltooid. Naast de master Global Business en Sustainability die ik nog mocht volgen aan de Erasmus in Rotterdam leek mij dit dus dé perfecte aanvulling waarbij ik direct in praktijk kon brengen wat ik in theorie tot me nam. Little did I know dat het niet alleen een aanvulling zou blijken te zijn, maar mijn persoonlijke toekomstige route zou vormen. Want eerlijk is eerlijk, circulariteit was voor mij op dat moment nog een redelijk vaag begrip.
Circulair? Dat is toch wanneer je netjes je glas van je kartonnen pizzadozen en je plastic tasjes scheidt?
Tijdens de eerste 6 maanden van mijn meeloopstage bij het kersverse bedrijf leerde ik van en met Eline de Leeuw en Erwin Fijt de beginprincipes van de CE van binnen en buiten kennen; denk aan vele boeiende concepten als de R-ladder, Materialenpaspoort, modulariteit, Cradle-to-Cradle, CoPs, Theory of Change, reverse chains en veel meer. Begrippen die ik nu nog wel eens per ongeluk tijdens dinertjes over tafel wil strooien in de veronderstelling dat ze “common knowledge” zijn, maar die toch nog vaak veel onbekender dan verwacht blijken. Een van de interessante challenges die de CE rijk is.
In deze tijd mocht ik hands-on meehelpen de vele concepten toe te passen op verschillende interessante cases, voor partijen zo divers als het ministerie van I&W en de ROM Utrecht Region tot bedrijven in bouw, voeding en de maakindustrie. Begin 2021 liep dit geleidelijk over in een afstudeerstage op het onderwerp Collaborations for Circularity (C4Cs), waarbij ik namens Route Circulair een reeks ontzettend interessante bedrijven mocht interviewen – waaronder Auping, Interface, Gerrard Street en meer. Vergaarde kennis van zowel mijn studie(s) als van verschillende RC-gelieerde projecten kon ik eindelijk gebruiken om te onderzoeken hoe circulaire frontrunners – pioniers in de Nederlandse CE – hun netwerk inzetten om de keten te verduurzamen. Het belang van verbinden voor het bereiken van de CE heeft mij hierbij echt geraakt.
Fast forward nogmaals 6 maanden, en ik kan nu het heugelijke feit vermelden dat ik sinds vorige week in vaste dienst bij Route Circulair ben! Waar ik als kers op de circulaire taart een vervolg mag geven aan enerzijds mijn scriptie en anderzijds het managementboek Route Circulair, geschreven in 2016 door o.a. Guido Braam, Dionne Ewen en Lieke Ossenblok, Helen Toxopeus en Karen Maas. Samen met Guido werken we aan een simpel maar diepgaand model dat organisaties in een oogopslag kan aantonen waar ze zich bevinden op de weg naar circulariteit. Een soort C-maps als het ware. Zoals een goede routekaart betaamt, helpen we organisaties daar op de meest efficiënte manier te bereiken en bereiden we ze voor op wat nog verder gaat komen op deze nieuwe weg. Alles gebaseerd op lessen uit de praktijk van circulaire pioniers, de overheid en uit bestaande literatuur. Ik kijk er enorm naar uit om hier verder aan te bouwen de komende tijd.
Hoe ik CE dus zie?
Eerlijk: als een uitkomst. Circulariteit heeft de unieke gave om het duurzame daadwerkelijk te combineren met het winstgevende. Waarom? Dit begint bij de realisatie dat “afval” simpelweg een concept is dat wij hebben gecreëerd toen alle grondstoffen nog in overvloed waren en we konden doen wat we wilden met wat we hadden. Wanneer je je realiseert dat materialen van en product na gebruik nog even waardevol zijn, alleen niet in de vorm of hoedanigheid van het product op dat moment, verandert alles. De drive om de grondstoffen van deze producten dan ook daadwerkelijk een nieuw leven te geven in plaats van het verbranden en voor altijd teniet doen van de oorspronkelijke waarde van deze materialen -daar ligt precies het winstoogmerk. Bijvoorbeeld door het inzetten van herwonnen recyclaten of het toepassen van innovatieve creatieve circulaire strategieën. Overal in de supply chain en in welke industrie dan ook. Niet als nevenactiviteit gefinancierd uit lineaire processen of als vrijwillig gestuurd losstaand project, maar een zelfstandig draaiende business. Circulariteit vormt een unique value proposition op zichzelf. MITS relevante stakeholders hieraan meewerken. Want als individu, als enkel bedrijf of organisatie, kun je niet circulair worden. Dit is (1) te duur (2) logistiek praktisch onmogelijk. Anders dan in een lineaire economie, is er daadwerkelijk een financieel incentive om samen te werken, om kennis te delen en die verbinding met elkaar aan te gaan in plaats van af te schermen voor elkaar. Om circulariteit (financieel) succesvol te maken, heb je de omliggende keten nodig. En dat wordt de uitdaging van de komende 10 jaar: hoe krijgen we niet alleen onszelf, maar onze omgeving zo ver om de stap te maken. Om mee op deze circulaire reis te gaan. Met de doelstellingen van de overheid voor 2050, de vele circulaire innovaties die nu al plaatsvinden en de oprechte motivatie van iedereen die ik tot nu toe heb mogen ontmoeten om op pad te gaan, lijkt er zeker beweging in te zitten. We zijn op weg, nu is het zaak de juiste route (naar circulariteit) te vinden.
Wat er nog op mijn route ligt?
Samenwerkingen, nieuwe verbindingen leggen. Delen van passie en enthousiasme en kennis met elkaar. En met name, veel leren. Met z’n allen. Het is een nieuwe industrie, daarin moet je gebruik maken van elkaars ervaringen, elkaars fouten. Dat brengt ons als collectief verder.
Hoe ik me ga inzetten om de CE te realiseren?
Door partijen te verbinden, mensen te enthousiasmeren. Door deze kennis te delen tijdens dinertjes en het gesprek aan te gaan. Door samen te werken en samen te leren. Klinkt idealistisch, maar niets mis met een beetje gezond idealisme, toch?
Het is leuk om terug te kijken hoe alle kleine bouwstenen tot dit moment hebben geleid waar ik me nu bevind. De cirkel is qua academische opleiding voor nu rond. En ik ben heel benieuwd hoe ik dit de komende tijd op professioneel vlak verder mag uitbreiden, samen met alle interessante mensen om mij heen bij Route Circulair, maar ook daarbuiten. Want als er een ding is wat ik dit afgelopen jaar heb geleerd is dat dit niet alleen te bereiken is. Hiervoor heb je elkaar nodig, en moet je de samenwerking zoeken en de hulp durven te vragen. Want in het samen, met z’n allen, daar draait het om in de CE. Letterlijk.